Η κατάποση είναι μια καθημερινή διαδικασία, στην οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν αφιερώνουμε ιδιαίτερη προσοχή. Είναι μία ενέργεια που κάνουμε περίπου 600 φορές ημερησίως.
Ο όρος δυσφαγία καλείται να περιγράψει τις δυσκολίες στη μάσηση και την κατάποση υγρών και στερεών τροφών καθώς αυτές μεταφέρονται από τη στοματική κοιλότητα στο στομάχι.
Μετά από ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ,είτε είναι βαρύ είτε είναι πιο ελαφρύ, ένα κλινικό σύμπτωμα που πρέπει οπωσδήποτε να αξιολογηθεί είναι η κατάποση και αυτό διότι ένας ασθενής με δυσφαγία κινδυνεύει άμεσα από υποσιτισμό και αφυδάτωση. Επιπλέον η δυσφαγία σχετίζεται με υψηλό κίνδυνο εισρόφησης υγρών ή στερεών τροφών στους πνεύμονες, γεγονός που μπορεί να επιφέρει πνευμονία. Ενώ οι παρατεταμένες εισροφήσεις στους πνεύμονες μπορεί να αποβούν μοιραίες.
Φανερά συμπτώματα δυσφαγίας μπορεί να είναι ο βήχας ή ο πνιγμός, τα υπολείμματα τροφής στο στόμα μετά από κάθε γεύμα, η υγρή φωνή μετά την κατάποση, η έντονη προσπάθεια για κατάποση ή μάσηση, η δυσφωνία (αδύναμη φωνή), η σιελόρροια, η διαφυγή υγρής ή στερεάς τροφής από το στόμα ή από τη μύτη , η αίσθηση ‘σκαλώματος’ τροφής στο λαιμό, το συχνό καθάρισμα του λαιμού η αναιτιολόγητη απώλεια βάρους, ο πυρετός και φυσικά οι συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις.
Η αντιμετώπιση της δυσφαγίας γίνεται από το λογοθεραπευτή σε συνεργασία με τη διεπιστημονική ομάδα (ΩΡΛ, διατροφολόγο, νοσηλευτή, θεράποντα ιατρό, φυσικοθεραπευτή και άλλες θεραπευτικές ειδικότητες). Ένας εξειδικευμένος λογοθεραπευτής, αξιολογεί τα προβλήματα κατάποσης και καθορίζει ένα θεραπευτικό πλάνο. Τις περισσότερες φορές απαιτείται ο ασθενής να υποβληθεί σε ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις από εξειδικευμένο ΩΡΛ, ώστε να εκτιμηθεί η παρουσία εισρόφησης ή σιωπηρής εισρόφησης. Αυτές οι εξετάσεις επιπλέον χρησιμεύουν ως μέσο ανατροφοδότησης στους θεραπευτικούς χειρισμούς που δοκιμάζει ο λογοθεραπευτής, με σκοπό την ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη κατάποση του ασθενή.
Αυτό που πρέπει κλείνοντας να τονίσω είναι ότι η στοματική σίτιση εκτός από βιολογικά ωφέλει προσφέρει τεράστια ψυχολογικά οφέλη και ποιότητα ζωής στους ασθενείς και τις οικογένειες τους.
Λαμπροπούλου Βάνια
Λογοθεραπεύτρια